Puszcza Białowieska
fot. Aleksander Bolbot/Shutterstock

Parki Narodowe i Krajobrazowe

Park Narodowy jak wskazuje definicja to obszar chroniony ze względu na swoje walory, szczególnie te przyrodnicze. W Polsce w brzmieniu Ustawy o Ochronie Przyrody z 2004 r. park narodowy to obszar, który "obejmuje teren wyróżniający się szczególnymi wartościami przyrodniczymi, naukowymi, społecznymi, kulturowymi i edukacyjnymi, o powierzchni nie mniejszej niż 1000 ha, na którym ochronie podlega cała przyroda oraz walory krajobrazowe."

Poza tym powierzchnia każdego parku narodowego dzielona jest na obszary różniące się zastosowaniem odrębnych metod ochrony przyrody. Dlatego też wyróżnia się: obszar ochrony ścisłej, czynnej oraz krajobrazowej. Wszystkie parki narodowe są udostępniane turystom, lecz zwiedzanie ich musi się odbywać wyłącznie w wyznaczonych obszarach, poruszając się po szlakach, drogach i specjalnych ścieżkach. W Polsce spora liczba parków posiada specjalnie przygotowane szlaki turystyczne oraz muzea przyrodnicze, dzięki czemu możemy poznać lepiej naszą przyrodę. Obecnie utworzono 23 parki narodowe, a są to:

  • Babiogórski Park Narodowy,
  • Białowieski Park Narodowy,
  • Biebrzański Park Narodowy,
  • Bieszczadzki Park Narodowy,
  • Park Narodowy Bory Tucholskie,
  • Drawieński Park Narodowy,
  • Gorczański Park Narodowy,
  • Park Narodowy Gór Stołowych,
  • Kampinoski Park Narodowy,
  • Karkonoski Park Narodowy,
  • Magurski Park Narodowy,
  • Narwiański Park Narodowy,
  • Ojcowski Park Narodowy,
  • Pieniński Park Narodowy,
  • Poleski Park Narodowy,
  • Roztoczański Park Narodowy,
  • Słowiński Park Narodowy,
  • Świętokrzyski Park Narodowy,
  • Tatrzański Park Narodowy,
  • Park Narodowy Ujście Warty,
  • Wielkopolski Park Narodowy,
  • Wigierski Park Narodowy,
  • Woliński Park Narodowy.

Poza tym w planach jest założenie 3 kolejnych parków w następujących regionach Polski: Jurajski Park Narodowy (Wyżyna Krakowsko-Częstochowska), Mazurski Park Narodowy (okolice jeziora Śniardwy) oraz Turnicki Park Narodowy (Pogórze Przemyskie).

Parki krajobrazowe to również obszary chronione ze względu na ich wartości przyrodnicze, historyczne oraz kulturowe, a także na walory krajobrazowe. Wszystkie te zabiegi mają na celu zachowanie i popularyzacji w/w wartości. Głównym celem parku jest propagowanie rekreacji krajoznawczej, czyli wypoczynkowej i edukacyjnej. W Polsce znajduje się aż 120 parków krajobrazowych, dlatego nie sposób ich wszystkich wymienić. Najstarszy to Suwalski Park Krajobrazowy założony w 1976 roku, natomiast największy powierzchniowo to Park Krajobrazowy Dolina Baryczy. Każde województwo naszego kraju posiada kilka parków krajobrazowych, które chronią naszą piękną florę i faunę.